“Nhảy việc” là khái niệm chỉ hành động chuyển đổi công việc thường xuyên trong một khoảng thời gian ngắn. Nếu như thế hệ trước coi trọng sự ổn định và gắn bó lâu dài thì với Gen Z, việc chuyển việc sau vài tháng đến một, hai năm là điều không còn xa lạ. Nhiều bạn trẻ chưa đầy 25 tuổi đã trải qua từ 3 đến 5 công việc khác nhau.
Có nhiều nguyên nhân lý giải cho xu hướng này. Trước hết, Gen Z là thế hệ lớn lên trong thời đại số, có khả năng tiếp cận thông tin và cơ hội nghề nghiệp dễ dàng hơn bao giờ hết. Điều này khiến họ có nhiều lựa chọn, đồng thời cũng dễ dàng từ bỏ nếu cảm thấy công việc hiện tại không phù hợp. Thêm vào đó, họ đề cao trải nghiệm cá nhân, mong muốn tìm được công việc không chỉ có thu nhập tốt mà còn phải phù hợp với giá trị sống, sở thích và đam mê. Bên cạnh đó, nhiều bạn trẻ mang theo kỳ vọng lớn về thu nhập cao, thăng tiến nhanh nhưng lại thiếu sự kiên trì, nên dễ chán nản khi không đạt được như mong muốn trong thời gian ngắn.
Một khảo sát từ Anphabe (2023) cho thấy, 42% Gen Z sẵn sàng rời bỏ công việc sau 6 tháng nếu thấy không phù hợp, và hơn 60% ưu tiên sự phát triển cá nhân thay vì ổn định lâu dài. Điều này phần nào lý giải cho hiện tượng nhảy việc ngày càng phổ biến ở thế hệ này.
Mạng xã hội cũng góp phần tạo nên hiện tượng này. Những bài chia sẻ về thành công, công việc mơ ước, thu nhập hấp dẫn từ bạn bè, người nổi tiếng dễ khiến Gen Z cảm thấy “áp lực đồng trang lứa”, dẫn đến quyết định nghỉ việc để tìm kiếm điều gì đó “tốt hơn”. Ngoài ra, không thể phủ nhận rằng một số môi trường làm việc hiện tại chưa thực sự linh hoạt, chưa tạo điều kiện phát triển, khiến Gen Z cảm thấy bị gò bó và không được thấu hiểu.
Tình trạng nhảy việc của Gen Z đem lại cả mặt tích cực lẫn tiêu cực. Ở khía cạnh tích cực, họ có cơ hội tiếp xúc với nhiều lĩnh vực, học hỏi nhanh, nâng cao kỹ năng mềm và khả năng thích nghi. Điều này tạo ra một thế hệ năng động, sáng tạo và linh hoạt. Tuy nhiên, nếu nhảy việc quá thường xuyên, họ có thể bị đánh giá là thiếu trung thành, khó xây dựng chuyên môn sâu hoặc tạo được dấu ấn rõ rệt trong sự nghiệp. Với doanh nghiệp, việc nhân sự thay đổi liên tục gây khó khăn trong đào tạo, giảm hiệu quả tổ chức và tăng chi phí tuyển dụng.
Để giải quyết tình trạng này, cả Gen Z và các tổ chức tuyển dụng cần có sự điều chỉnh. Gen Z cần tự hỏi mình thực sự muốn gì, xác định mục tiêu dài hạn và rèn luyện sự kiên trì, thay vì chỉ dựa vào cảm xúc tức thời. Trong khi đó, doanh nghiệp cần hiểu tâm lý Gen Z, cải thiện môi trường làm việc, tạo ra cơ hội phát triển thực sự và xây dựng văn hóa tích cực, minh bạch.
Tóm lại, nhảy việc ở Gen Z không hoàn toàn tiêu cực mà là một dấu hiệu của thời đại mới – nơi con người tìm kiếm ý nghĩa và sự phù hợp hơn trong công việc. Tuy nhiên, để hiện tượng này không trở thành rào cản cho sự phát triển bền vững, cần có sự nhìn nhận đúng đắn và hành động từ cả hai phía – người lao động và người sử dụng lao động.
